20 Şubat 2025 tarihinde, Türkiye’nin ilk “İklim Kanunu Teklifi” Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunulmuştur. Bu teklif, Türkiye’nin yeşil büyüme vizyonu ve 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda, iklim değişikliğiyle etkin mücadeleyi amaçlamaktadır. Teklif, sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum faaliyetlerine ilişkin yasal ve kurumsal çerçevenin usul ve esaslarını belirlemektedir. Öne çıkan düzenlemeler aşağıdaki gibidir:
- Bu kanun ile yeşil büyüme vizyonu ve net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda iklim değişikliğiyle mücadeleyi amaçlamaktadır. Sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum, planlama ve uygulama araçları, finansman, izin ve denetim süreçlerine ilişkin yasal ve kurumsal çerçevesi belirlenmiştir.
- İklim değişikliğiyle mücadelede eşitlik, iklim adaleti, ihtiyatlılık, katılım, entegrasyon, sürdürülebilirlik, şeffaflık, adil geçiş ve ilerleme gibi ilkeler düzenlenmiştir. Ayrıca, ülkemizin ortak fakat farklılaştırılmış sorumlulukları ve görece kabiliyetleri dikkate alınarak hareket edilmesi esas alınmıştır.
- Sera gazı emisyonlarının azaltım faaliyetleri ve iklim değişikliğine uyum çalışmaları kapsamında çeşitli düzenlemeler getirilmiştir. Emisyonların kontrol altına alınması ve azaltılması için piyasa temelli mekanizmalar, denetim süreçleri ve teşvik sistemleri oluşturulmuş, ayrıca planlama ve uygulama araçları da düzenlenmiştir.
- Karbon fiyatlandırmasına ilişkin çeşitli düzenlemelere yer verilmiş ve bu kapsamda Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)kurulacağı belirlenmiştir.
- Sera gazı emisyonlarının takibi, ozon tabakasını incelten maddeler ve florlu sera gazlarına ilişkin mevzuatta belirlenen usul ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara uyulmaması durumunda idari para cezası uygulanacağı belirlenmiştir.
- ETS kapsamındaki tahsisatlarını teslim etme yükümlülüklerini her yıl için en az %80 kadarını süresi içerisinde 3 yıl üst üste yerine getirmeyen işletmelerin sera gazı emisyon izni iptal edileceğine ve yeni sera gazı emisyon izni 3 aydan 6 aya kadar verilmeyeceğine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
Kanun Teklifi’nin TBMM’nin ilgili komisyonlarında görüşülüp TBMM genel kurulunun onayından sonra Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlülüğe girmesi beklenmektedir.
Av. Elif Merve Şahin